کتاب فیزیولوژی حشرات (گوارش، دفع، میکرو ارگانیسم های همزیست، سوخت و ساز) یکی از کتاب های آموزش زنبورداری است که توسط علیرضا بندانی نوشته شده  و در انتشارات دانشگاه تهران به چاپ رسیده است. این کتاب در 362 صفحه تنظیم شده و به‌عنوان یک منبع جامع و معتبر در زمینه فیزیولوژی حشرات در زنبورداری شناخته می‌شود.

کتاب حاضر به‌طور دقیق و علمی به بررسی جنبه‌های مختلف فیزیولوژی حشرات، ازجمله سیستم گوارش، دفع، میکروارگانیسم‌های همزیست و سوخت و ساز آن‌ها پرداخته است. این کتاب نه‌تنها برای دانشجویان و محققان علوم زیستی و کشاورزی مفید است، بلکه به‌عنوان یک منبع آموزشی و مرجع برای اساتید و متخصصان نیز توصیه می‌شود.

گوارش و دفع

در بخش گوارش و دفع، کتاب فیزیولوژی حشرات (گوارش، دفع، میکرو ارگانیسم های همزیست، سوخت و ساز) به تشریح ساختار و عملکرد دستگاه گوارش حشرات می‌پردازد. دستگاه گوارش حشرات به سه قسمت اصلی شامل پیش‌معده، معده و روده‌ها تقسیم می‌شود. هر یک از این بخش‌ها نقش خاصی در هضم و جذب مواد غذایی دارند.

پیش‌معده مسئول خرد کردن و آماده‌سازی غذا است، درحالی‌که معده عمدتاً به هضم شیمیایی غذا می‌پردازد. روده‌ها نیز به جذب مواد مغذی و دفع مواد زائد اختصاص دارند. در این بخش، همچنین فرآیند دفع و سیستم‌های مربوط به آن، مانند مالپیگیان توبول‌ها که نقش کلیدی در دفع مواد زائد و حفظ تعادل آبی بدن دارند، بررسی می‌شود.

میکروارگانیسم‌های همزیست در کتاب فیزیولوژی حشرات

یکی از بخش‌های مهم و جذاب کتاب، بررسی میکروارگانیسم‌های همزیست در بدن حشرات است. این میکروارگانیسم‌ها که شامل باکتری‌ها، قارچ‌ها و پروتوزوآها می‌شوند، نقش‌های حیاتی در فرآیندهای مختلف فیزیولوژیکی حشرات ایفا می‌کنند. به‌عنوان‌مثال، بسیاری از حشرات بدون حضور این میکروارگانیسم‌ها قادر به هضم کامل برخی از غذاهای خود نیستند.

این همزیستی به حشرات کمک می‌کند تا از منابع غذایی متنوع‌تری بهره‌مند شده و در محیط‌های مختلف زنده بمانند. در کتاب به بررسی دقیق نوع و عملکرد این میکروارگانیسم‌ها در گونه‌های مختلف حشرات پرداخته شده است.

سوخت و ساز

بخش دیگری از کتاب فیزیولوژی حشرات (گوارش، دفع، میکرو ارگانیسم های همزیست، سوخت و ساز) در مورد سوخت و ساز حشرات است. در این بخش، فرآیندهای متابولیکی که در تبدیل غذا به انرژی نقش دارند، به‌طور جامع توضیح داده می‌شوند. حشرات برای حفظ انرژی و انجام فعالیت‌های حیاتی خود نیازمند یک سیستم سوخت و سازی کارآمد هستند.

این سیستم شامل فرآیندهایی مانند گلیکولیز، چرخه کربس و زنجیره انتقال الکترون است که در سلول‌های حشرات رخ می‌دهند. کتاب با ارائه مثال‌های مختلف، نشان می‌دهد که چگونه انواع مختلف حشرات با استفاده از مسیرهای متابولیکی متفاوت، بهینه‌ترین استفاده را از منابع غذایی خود دارند.

این کتاب با پوشش جامع و دقیق خود، به‌عنوان یک منبع علمی ارزشمند برای فهم بهتر فیزیولوژی حشرات و ارتباطات پیچیده آن‌ها با محیط‌زیست خود محسوب می‌شود.