تولید ژل رویال یا شاه انگبین که یک ترکیب منحصربه‌فرد با رنگ زرد روشن و خصوصیات غنی است، توسط غدد شیری زنبورهای عسل انجام می‌شود. این ماده مغذی عمدتاً به‌عنوان غذای اصلی تمام لاروها، به‌ویژه نوزاد‌های زنبورعسل در روز اول زندگی خود، کاربرد دارد. از روز چهارم به بعد، شاه انگبین کنار گذاشته شده و به‌جای آن، مخلوطی از عسل و گرده گل استفاده می‌شود. جالب است بدانید که تنها ملکه زنبورها تا آخرین لحظه عمر خود، از ژله رویال تغذیه می‌کند که این نکته باعث ایجاد اختلافات اساسی بین زنبورهای کارگر و ملکه می‌گردد. به نظر می‌رسد که مصرف ژل رویال باعث ایجاد تفاوت‌های چشمگیر در عمر زنبورها نیز می‌شود. تا این حد که عمر ملکه تقریباً دو برابر زنبورهای کارگر شده و همچنین ازنظر اندازه بدنی، ملکه تقریباً دو برابر اندازه زنبورهای کارگر خواهد شد. این اختلافات به‌وضوح نشان‌دهنده تأثیرات مثبت ژل رویال بر فرایندهای زندگی و سلامت زنبورهاست. برخی تحقیقات نشان داده‌اند که مصرف این ماده می‌تواند بهبودهای قابل‌توجهی در عملکرد سیستم ایمنی و تولید تخمک ملکه ایجاد کند.

نقش تولید ژل رویال در کلونی زنبورها

اهمیت مصرف ژل رویال در تغذیه دوران لاروی، بسیار چشمگیر است. اگر لاروهای بارور، تنها در سه روز اول دوران لاروی با ژل رویال تغذیه شوند، به زنبور کارگر تبدیل می‌شوند. این زنبورهای عقیم، تنها چند هفته در بهار و تابستان و چند ماه در زمستان عمر می‌کنند. این تغذیه حیاتی در سه روز اول زندگی لاروی به میزان قابل‌توجهی بر تکامل و مشخصات آینده زنبورها تأثیرگذار است. درصورتی‌که لاروهای بارور در طول تمام دوره لاروی خود (شش روز) با ژل رویال شاهانه تغذیه شوند، به ملکه زنبورعسل تبدیل خواهند شد. ملکه، به‌عنوان ماده کامل تا هفت سال عمر می‌کند. این زنبور خاص، دارای توانایی تخم‌ریزی با نرخ بالغ بر ۲۰۰۰ عدد در روز است که وزنی دو برابر وزن زنبورعسل معمولی دارد. این توانایی بسیار خارق‌العاده در ملکه زنبورعسل فقط با تداوم مصرف ژل به وجود می‌آید. به‌این‌ترتیب، تولید و مصرف ژل رویال در طول دوره لاروی تأثیر فوق‌العاده‌ای بر تکامل و عمر ملکه زنبورعسل و همچنین توانایی تخم‌ریزی آن دارد.

ویژگی‌های ظاهری ژل رویال

ژل رویال، یک ترکیب منحصربه‌فرد با خصوصیات ظاهری جذاب است. این ماده دارای رنگ زرد کمرنگ، عطر تند و شدید، طعم ترش و شکل ظاهری، ژلاتینی است. علاوه بر این ویژگی‌ها، ترکیب ژل رویال حاوی مجموعه‌ای از مواد مغذی بوده که برای سلامتی و رشد زنبورها بسیار حیاتی است. این ترکیبات شامل پروتئین، کربوهیدرات، چربی، آمینواسیدهای آزاد، ویتامین و مواد معدنی می‌شود. در ترکیب این ماده، حدود 60 تا 70 درصد آب، 12 تا 15 درصد پروتئین، 10 تا 16 درصد شکر، 3 تا 6 درصد چربی و 2 تا 3 درصد ویتامین، نمک و آمینواسیدها یافت می‌شود. این نسبت‌ها ممکن است بسته به منطقه جغرافیایی و شرایط آب و هوایی مختلف، تغییر کند. با این تفاسیر چندگانه، این ژل، به‌عنوان یک منبع غنی از مواد مغذی متنوع و مفید برای زنبورها شناخته می‌شود. تحقیقات نشان داده‌اند که خصوصیات متنوع ژل رویال، ازجمله ترکیبات مختلف و غنی، می‌توانند تأثیرات مثبتی بر روی سلامت و طول عمر زنبورها داشته باشند. این تفاوت‌ها در ترکیب، نه‌تنها به عوامل جغرافیایی بستگی دارند بلکه ممکن است نتیجه تغییرات در شرایط هوا و آب نیز باشند.

نحوه تولید ژل رویال طبیعی

تولید ژل رویال یک فرآیند جذاب و منحصربه‌فرد است که با تفاوت‌های چشمگیری نسبت به تولید عسل همراه است. برخلاف عسل که از جمع‌آوری شهد گل‌ها به وجود می‌آید، ژل رویال به‌صورت مستقیم از تولیدات داخلی زنبورها حاصل می‌شود. این ماده ارزشمند که معمولاً سفیدرنگ و دارای طعمی ترش و اسیدی است، توسط غدد هیپوفارنژیال و آرواره‌ای زنبوران عسل کارگر در بازه سنی ۶ تا ۱۶ روزگی تولید می‌گردد. غدد هیپوفارنژیال و آرواره‌ای، قسمت‌هایی از سیستم گوارشی زنبورهای عسل کارگر بوده که نقش اصلی در فرایند تولید ژل رویال را ایفا می‌کنند. این فرآیند به‌نوعی یک پاسخ بیولوژیکی به نیازهای متفاوت زنبور در دوره‌های مختلف از زندگی ایشان است. درنتیجه، ژل رویال به‌عنوان یک ماده مغذی غنی از پروتئین، ویتامین و مواد معدنی به‌مرورزمان تولید شده و نقش بسیار مهمی در تغذیه و سلامتی زنبورها ایفا می‌کند. غدد مسئول تولید ژل رویال در سر زنبورهای کارگر قرار داشته و وظیفه دارند این ترکیب مغذی را برای لاروها و ملکه، تولید کنند. این غدد با مصرف مخلوطی از گرده گل و عسل، ژل رویال را تولید کرده و درون سلول‌های پرورش لاروها، به‌خصوص سلول ملکه، ترشح می‌کنند. سلول ملکه که به آن شاخون یا شاه خونه هم گفته می‌شود، به‌عنوان محلی که ژل رویال به میزان بیشتری تولید و ذخیره می‌شود، شناخته می‌شود. این فرآیند تولید ژل رویال و اختصاص آن به سلول ملکه، نقش مهمی در تغذیه و رشد حاکم‌های کوچک زنبورعسل ایفا می‌کند. در هر سلول پرورش ملکه، حدود ۳۰۰ میلی‌گرم از ژل رویال تازه به‌اندازه‌ای که اختصاص دارد، منتقل می‌شود. این مقدار از ژل درواقع به‌عنوان غذای لاروهای زنبور کارگر جوان در ده روز اول از زندگی و همچنین برای لاروهای ملکه در طی ۶ روز از دوران لاروی، محسوب می‌گردد. پروسه تأمین تغذیه با ژل رویال به لاروها، نقش اساسی در رشد زنبورهای جوان خواهد داشت.

سازمان‌دهی کندو برای تولید ژل رویال

با آغاز فصل زنبورداری در هر منطقه و هنگامی‌که جمعیت کلن‌های زنبورعسل به بیش از 7 قاب افزایش یابد، فرآیند تولید ژل رویال در کلن‌ها آغاز می‌شود. این فرآیند به سه سازمان‌دهی خاص در روزهای تعیین شده، تقسیم می‌شود. در این مرحله، با انجام مدیریت بر روی چیدمان قاب‌های لارو، شفیره و تخم زنبورها و با حضور ملکه در کندو، شرایط لازم برای دستیابی به بیشترین جمعیت زنبورهای جوان به وجود می‌آید. این شرایط شامل افزایش سطح تخم‌ریزی ملکه و در ادامه، بهبود پذیرش بهتر پیوندها و تولید ژل رویال بیشتر در تیرک‌های حاوی فنجانک‌ها در کلنی است. به‌عبارت‌دیگر، سازمان‌دهی کندو به‌عنوان بخش حیاتی‌ترین در تولید ژل با پیوستگی مستمر در کلنی‌های تولیدکننده این ترکیب انجام می‌شود.

مرحله اول: تهیه لاور

تهیه لاروهای مناسب برای پیوند یکی از مراحل بحرانی در تولید شاه انگبین محسوب می‌شود. هدف زنبوردار در این مرحله، تأمین لاروهای همسان و با سنی حدود 24 ساعت، به‌منظور دستیابی به بهترین میزان پذیرش پیوندها و تولید ژل است. لاروهایی با شکل پرانتزی که سن آن‌ها کمتر از 24 ساعت باشد، به‌عنوان بهترین گزینه برای انجام پیوند زنی در داخل فنجانک‌های مخصوص تلقی می‌شوند. این لاروها با ساختار پرانتزی شکل خود، شرایط مناسبی را برای پیوند زنی فراهم کرده و درنتیجه، مرحله حیاتی در تولید ژل رویال را ممکن می‌سازند. این فرآیند نه‌تنها به‌دقت در انتخاب لاروها بلکه به تجربه و تخصص زنبوردار در این زمینه بستگی دارد.

مرحله دوم: انتقال لاروها

در گام بعدی، در یک اتاق اختصاصی برای پیوند، لاروهای جوان با شکل پرانتزی توسط سوزن‌های مخصوص به‌دقت از داخل حجرات خود به درون فنجانک‌های پیوند منتقل می‌شوند. برای ایجاد بستر مناسب برای این لاروها، سطح سلول‌ها با استفاده از مخلوطی از شاه انگبین تازه و آب مقطر سالم، تدارک داده می‌شود. این فرآیند که نیازمند حوصله و دقت زنبوردار در انتقال لاروها و بسترسازی سلول‌ها است، بخش مهمی از مراحل تولید ژل رویال را تشکیل می‌دهد. به‌عبارت‌دیگر، انتقال لاروها به فنجانک‌ها و فرآیند بسترسازی، نقشی اساسی در ایجاد شرایط ایده آل برای پیوند زنی و تولید ژل ایفا می‌کند.

مرحله سوم: انتقال تیرک‌ها

انتقال تیرک‌های حاوی فنجانک‌های پیوند به داخل کندوهای سازمان‌دهی شده، مرحله بعدی از تولید شاه انگبین است. در این مرحله، زنبورهای جوان داخل کندوها به ترشح ژل در درون فنجانک‌ها پرداخته و طی 72 ساعت، فنجانک‌ها پر از ژل رویال می‌شوند. این ژل که توسط زنبورهای جوان تولید می‌شود، از اهمیت بسزایی برخوردار است. تنها لاروهایی که به‌درستی پیوند خورده‌اند، از ژل تغذیه می‌شوند. این مرحله از پیوند زنی و ایجاد شاه انگبین، نقش حیاتی داشته و میزان پذیرش پیوند در کندو، بستگی به نژاد، دقت در پیوند زنی و جمعیت کلنی زنبورها دارد. درواقع این فرآیند که به‌تناسب و دقت انجام پیوند زنی و اختصاص ژل رویال به لاروها وابسته است، یکی از مراحل حساس در تولید ژل رویال محسوب می‌شود.

مرحله چهارم: انتقال تیرک‌ها به اتاق برداشت ژل

پس از گذشت 72 ساعت، تیرک‌ها از داخل کندو خارج شده و به اتاق برداشت ژل رویال منتقل می‌شوند. ابتدا با استفاده از یک چاقو، سرپولک‌های سطح فنجانک‌ها تراشیده شده و لاروهای جوان با دقت از سطح ژل رویال برداشته می‌شوند. ژل ترشح شده در داخل هر فنجانک با استفاده از قاشق‌های مخصوص تخلیه شده و به داخل ظروف اختصاصی انتقال می‌یابد. وزن ژل رویال برداشت شده از هر فنجانک حدود 300 تا 600 میلی‌گرم بوده و به‌صورت متوسط از دو یا سه عدد فنجانک، یک گرم ژل تازه برداشت می‌شود. این مرحله از تولید ژل رویال نیازمند دقت و توجه به جزئیات است تا کیفیت و مقدار بهینه این محصول تضمین گردد.

مرحله پنجم: پس از برداشت ژل

پس از برداشت، ژل رویال با استفاده از توری‌های بهداشتی ویژه صاف می‎شود. ماده صاف شده، در ظروف تیره‌رنگ با گرید غذایی مناسب، نگهداری شده و در سریع‌ترین زمان ممکن، به فریزر انتقال می‌یابد. توجه به این نکته ضروری است که ژل رویال به‌شدت به نور، هوا، گرما و زمان حساس است. در صورت نگهداری در دماهای بیش از 30 درجه سانتی‌گراد در طی چند روز، کیفیت آن به‌شدت کاهش یافته و ممکن است فاسد شود؛ بنابراین، اهمیت دقت در شرایط نگهداری این محصول، برای حفظ کیفیت و ارزش آن است. برای حفظ این ماده حساس، حتماً باید آن را در داخل یخچال یا فریزر نگهداری کنید. می‌توان ژل رویال خام را به مدت 18 ماه در داخل یخچال در دماهای کمتر از 0 تا 5 درجه سانتی‌گراد حفظ کرد. در نظر داشته باشید که برای نگهداری بلندمدت، توصیه می‌شود حتماً از فریزر با دمای منفی 16 درجه سانتی‌گراد استفاده شود. در داخل فریزر، می‌توان شاه انگبین را تا دو سال نگه داشت و کیفیت آن به‌مرورزمان کاهش نخواهد یافت.

تفاوت تولید ژل رویال صنعتی و سنتی

در روش سنتی که در دهه‌های گذشته متداول بود، ژل رویال تولیدی از شاخون‌های طبیعی داخل کندو برداشت می‌شد. در این روش، با شروع فصل پرورش ملکه در کندو، زنبوردار شاخون‌های اضافی داخل کلنی را خارج کرده و نسبت به برداشت ژل رویال از سلول‌های شاخون طبیعی اقدام می‌کردند. میانگین 5 تا 10 گرم ژل رویال تولید شده از هر کلنی در این روش قابل برداشت بود؛ اما در شیوه‌های مدرن که در سال‌های اخیر به زنبورداران آموزش داده شده است، با پیوند زدن و تولید شاخون در تعداد زیاد، از هر کندو در طول سال 500 تا 1000 گرم ژل برداشت می‌شود. این مقدار در کشور چین به‌طور متوسط بین 2 تا 5 کیلوگرم است. هرچند که این کشور با ارائه تکنیک‌های جدید و اصلاح نژاد زنبورعسل به رکورد برداشت ژل رویال از هر کندو تا 16 کیلوگرم نیز رسیده است، اما نگرانی‌هایی درباره کاهش کیفیت این ماده تولیدی از این کلنی‌ها به دلیل کارهای اصلاح نژادی و افزایش راندمان وجود دارد که در منابع تخصصی به آن اشاره شده است.

روش‌های پرورش ملکه

پرورش ملکه در تولید ژل رویال تأثیرگذار بوده و نقش مهمی در سلامت و فعالیت کل کندو دارد. با توجه به اینکه این ژل به‌عنوان غذای اصلی ملکه استفاده می‌شود، پرورش ملکه باعث تولید بیشتر و کیفیت بهتر ژل رویال نیز می‌گردد. ملکه با مصرف میزان بالایی از این ماده مغذی، سلامتی و طول عمر خود را افزایش داده و به تولید ژل با خصوصیات مثبت کمک می‌کند. به‌علاوه، مصرف ژل توسط ملکه زنبورعسل به ترشح و تخم‌ریزی فراوان‌تر کمک کرده و درنتیجه به افزایش تعداد و کیفیت تخم‌گذاری زنبورها منجر می‌شود. درواقع، حضور ملکه در کندو به دلیل ساختار ژنتیکی با ارزش آن، تأثیر به سزایی در تولید محصولات کندو مثل عسل و موم، باکیفیت دارد. این واقعیت باعث می‌شود که کندو داران و تولیدکنندگان عسل همیشه به دغدغه حضور ملکه در کندو توجه ویژه‌ای داشته باشند. اصلاح ژن‌های ملکه زنبورعسل نیز ازجمله عواملی است که در تغییر ژن زنبورهای داخل کندو تأثیرگذار است. در ادامه، به بررسی و آموزش مراحل پرورش ملکه می‌پردازیم:

آماده کردن کندو

برای تولید ملکه، نیاز است که چندین مرحله را پشت سر بگذارید. در گام اول، باید کندوی مادری آماده شود. پنج روز قبل از پیوند زدن، با آویزان کردن شانه بافته شده تیره‌رنگ به همراه سلول‌های کارگر (که پوکه نامیده می‌شوند)، کندوی مادری آماده می‌گردد. این کندو اصلاح شده، مکانی را برای تخم‌گذاری ملکه فراهم می‌کند. سپس با برداشت لارو از این محل و انتقال آن به داخل فنجان‌های کوچک، شرایط برای پرورش ملکه زنبور فراهم می‌شود. در مرحله بعدی، لاروهایی که حداقل ۱۸ ساعت از دوران لاروی آن‌ها سپری شده باشد، از طریق آویزان کردن به‌موقع شانه بافته شده و مهار کردن ملکه بر روی این شانه با استفاده از یک قاب مهارکننده ملکه، یا در کندوهای قوی، بدون قاب مهارکننده ملکه، فراهم می‌گردد. این گام اساسی، در تولید ملکه زنبور باکیفیت، مؤثر است. موضوعی که باید به آن توجه داشته باشید این است که با استفاده از شربت تحریکی، می‌توانید ملکه را به تخم‌گذاری منظم و گسترده ترغیب کرده تا در زمان برداشت لاروها با هیچ مشکلی مواجه نشوید.

آماده‌سازی کندوی پرستاری

کندوی پرستار، یک کلنی خاص است که فنجان‌های کوچک حاوی لاروهای ۱۸ ساعته را دریافت کرده و آن‌ها را به شاخون‌های قوی و بافت درشت تبدیل می‌کند. برای ایجاد این کندو، شرایط خاصی لازم است و از قبل باید به این منظور آماده گردد. یک کلنی همراه با یک ملکه می‌تواند در این موارد مفید باشد، اما باید حداقل از ۲۰ شان پر زنبور تشکیل شده باشد. معمولاً استفاده از کلنی یتیم ترجیح داده می‌شود، زیرا می‌تواند موفقیت بیشتری را به همراه داشته و به شرایط طبیعی با پتانسیل بالای گرده و شهد نیازی نداشته باشد. بااین‌حال، توجه به شرایط محیطی نیز حائز اهمیت است، زیرا می‌تواند به تولید ملکه‌های درشت و قوی کمک کند. به‌عنوان‌مثال، اجرای این مرحله در منطقه دزفول در اواخر ماه اسفند و در استان همدان در اواخر اردیبهشت ماه، برای ایجاد کندوی پرستاری و پرورش زنبور ملکه و تهیه موم زنبور پیشنهاد می‌شود.

عمل پیوند

برای آماده‌سازی تیرک پیوند و کاشتن سلول‌های مومی پلاستیکی، شما می‌توانید سلول‌های مومی را به چند روش مختلف آماده کنید. یکی از روش‌ها این است که سلول‌های مومی را با داخل کردن در چوب‌های کوچک، یا استفاده از شیشه آب مقطر ۱۰ سی‌سی که در داخل آب صابون فرو می‌برید، تهیه کنید. بعد از تکان دادن شیشه، آن را در موم ذوب شده با حرارت حدود ۷۰ درجه قرار داده و از آن برای کاشت سلول‌ها استفاده کنید. حتماً توجه کنید که قطر دهانه ته فنجان ۹ میلی‌متر باشد. می‌توانید از لیوان‌های پلاستیکی برای این منظور استفاده کنید که حمل‌ونقل آن‌ها نیز آسان‌تر خواهد بود.

اصول اساسی پرورش ملکه

در صورت وجود تخم‌های بارور در کندو، کلنی زنبورعسل قادر است بدون دخالت انسان ملکه جدیدی تولید کند. زنبورداران برای حفظ بهره‌وری کلنی‌ها (با ایجاد ملکه جدید هر یک یا دو سال یک‌بار)، افزایش پرورش لارو و تولید عسل، تشکیل کلنی‌های جدید و تغییر ویژگی‌های ژنتیکی کلنی‌ها، از روش‌هایی جدید برای پرورش تعداد زیادی ملکه استفاده کرده‌اند. برخی از زنبورداران حتی در آمریکا دو بار در سال ملکه را عوض می‌کنند. یک نکته حیاتی در پرورش ملکه، استفاده از لاروی جوان (۲۴-۱۲ ساعته) از سلول کارگر و قرار دادن پیوند آن در یک فنجان حاوی سلول ملکه است که بعداً به‌صورت عمودی و رو به پایین در کندو قرار می‌گیرد. زنبورهای پرستار با تولید ژل رویال، لارو را تغذیه می‌کنند. پس از ۱۱-۱۰ روز، سلول‌های ملکه را می‌توان به کندوهای بدون ملکه یا کندوهای مخصوص جفت‌گیری منتقل کرد. موفقیت و کیفیت تولید ملکه به قدرت، تغذیه و سلامتی کلنی‌های پرستار و همچنین تجهیزات و مدیریت دقیق کلنی‌ها بستگی دارد.

انواع تجهیزات مورد نیاز برای تولید ژل رویال

در تولید ژل و اکثر روش‌های پرورش ملکه، از تجهیزات استاندارد و لوازم زنبورداری و برخی وسایل مخصوص بهره گرفته می‌شود. بسیاری از این تجهیزات با قیمت مناسبی در دسترس هستند. نکته حائز اهمیت خرید این ابزار از فروشگاه‌های قابل‌اعتماد و تخصصی است. در زیر تعدادی از تجهیزات و لوازم تولید ژل رویال مورد نیاز ذکر شده است:

کیت تولید ملکه

چندین نوع کیت و لوازم پرورش ملکه وجود دارد، از جمله سیستم جنتر، سیستم نیکوت کوئین، کیت پرورش ملکه مان لیک و سیستم پرورش ملکه ایزیکوئین. در تمام این کیت‌ها، ملکه در یک شان پلاستیکی حاوی سلول‌های با کف متحرک، نگهداری می‌شود. سیستم کیت پرورش ملکه مان لیک به شما این امکان را می‌دهد که بدون نیاز به پیوند، لاروها را به سلول‌ها منتقل کنید. کیت کارل جنتر با قابلیت تولید حدود ۵۰ ملکه در ۵۰ روز برای زنبوردارانی که تعداد کمی ملکه را برای مصارف کندوها تولید می‌کنند، مناسب است. سیستم ایزیکوئین نیز برای تولید‌کنندگان بزرگ کاربرد دارد و از قفسی با ۴۲۰ سلول استفاده می‌کند که همگی در طی ۵ دقیقه قابل انتقال هستند. اجزاء پلاستیکی این سیستم از مواد قابل استفاده و باکیفیت ساخته شده‌اند و می‌توان آن‌ها را با استفاده از اتوکلاو استریل کرد.

قاب پیوند و سلول ملکه

قاب پیوند، وسیله‌ای است که در فرآیند نصب سلول‌های نواری در پرورش ملکه زنبورعسل به کار می‌رود. این قاب معمولاً از چوب یا مواد باکیفیت و مناسب برای استفاده در زنبورداری تهیه می‌شود. در این قاب، سلول‌های نواری که شامل لاروهایی ۲۴ تا ۱۲ ساعته هستند، نصب شده و پس‌ازآن، لاروها با استفاده از ژل رویال تغذیه می‌شوند. قاب پیوند نقش مهمی در ایجاد شرایط مطلوب برای پرورش لاروها و در نهایت تولید ژل رویال باکیفیت و همچنین پرورش ملکه با ویژگی‌های مطلوب دارد. این وسیله به زنبورداران امکان نصب و حمل سلول‌های نواری را به‌صورت مداوم فراهم کرده و در فرآیند پرورش زنبور بسیار مفید است. سلول ملکه یا همان سلول نواری ملکه نیز، یک بخش خاص و حیاتی در فرآیند تولید ژل رویال است. این سلول‌ها به‌منظور تولید ژل که یکی از مهم‌ترین مواد تغذیه‌ای برای زنبور ملکه است، به کار می‌روند. سلول ملکه معمولاً از مواد باکیفیتی مثل موم زنبور ساخته می‌شود. لاروهایی که در این سلول‌ها پرورش می‌یابند، از ژل رویال تغذیه شده و درنتیجه به ملکه تبدیل می‌شوند. توجه به سلول ملکه و ایجاد شرایط مساعد برای تولید ژل رویال باکیفیت، در امور زنبورداری اهمیت زیادی دارد. این سلول‌ها نقش کلیدی در ارتقاء سلامت و عملکرد زنبورهای ملکه دارند و به همین دلیل، مراقبت و مدیریت مناسب از آن‌ها در فرآیند زنبورداری حائز اهمیت است.

سوزن پیوند و چرخانک سلول

سوزن پیوند، یک ابزار حیاتی و پرکاربرد در فرآیند پرورش ملکه زنبور است که برای انتقال لاروها به‌منظور پیوند زنبور ملکه به کندوهای دیگر استفاده می‌شود. این ابزار با دقت و به شکل حرفه‌ای به زنبورداران کمک می‌کند تا لاروهای سالم و درست را به کندوهای مختلف منتقل کرده و عملیات پرورش ملکه را بهبود بخشند. چرخانک سلول ملکه نیز یک ابزار کارآمد است که برای تمیز کردن داخل سلول‌های نواری طراحی شده و به زنبورداران کمک می‌کند تا شرایط زیستی داخل سلول، مناسب باشد. این ابزار با دوار کردن داخل سلول، زنبورداران را قادر می‌سازد تا آسیب‌ها و ذرات موجود در سلول را از بین ببرند و برای استفاده بهینه از آن‌ها در فرآیند پرورش ملکه و تولید ژل رویال، آماده‌سازی لازم را انجام دهند. استفاده صحیح از چرخانک سلول ملکه، نیازمند دقت و هنر زنبورداران است تا عملیات پاک‌سازی داخل سلول‌ها به‌درستی انجام شده و برای زنبورهای ملکه، به محیط سالم و مناسبی تبدیل گردد.

قاشق برداشت بعد از تولید ژل رویال

قاشق برداشت ژل رویال یک ابزار حیاتی در فرآیند تولید ژل از سلول‌ها است. این ابزار به‌منظور برداشت و انتقال ژل رویال از داخل سلول‌ها به ظروف جمع‌آوری استفاده می‌شود. قاشق برداشت، با طراحی مناسب برای انتقال ژل رویال به‌صورت آسان و بدون آسیب به سلول‌ها ارائه شده و زنبورداران می‌توانند با دقت و بدون خطر برای سلامتی سلول‌ها، مقدار مورد نظر ژل رویال را جمع‌آوری نمایند.

شبکه مانع ملکه

شبکه مانع ملکه یک ابزار حیاتی است که به‌عنوان یک مانع مهم و جلوگیری‌کننده در ارتباط ملکه با طبق کندو، عمل می‌کند. به‌طورکلی، شبکه مانع ملکه با نصب در قسمت‌های مشخص کندو، جلوی عبور ملکه به طبق را گرفته و از تداخل غیر مطلوب میان ملکه و سلول‌های ژل رویال جلوگیری می‌کند. این ابزار به‌طور مؤثری از احتمال ترکیب ملکه با سلول‌های ژل رویال جلوگیری کرده و به بهبود کیفیت و اصالت محصول نهایی کمک می‌کند. شبکه مانع ملکه با طراحی خاص خود، یکی از ابزارهای کلیدی در دستیابی به عملکرد بهینه در تولید ژل رویال و ملکه باکیفیت برتر است.

ملکه گیر

ملکه گیر یکی از تجهیزات مهم است که با طراحی خاص خود به زنبورداران کمک می‌کند تا ملکه را از کندو خود جدا کرده و در صورت نیاز به ایجاد کندوهای جدید یا تغییرات در ترکیب ژنتیکی، ملکه را به کندوهای مختلف منتقل کنند. استفاده از ملکه گیر در عملیات پرورش ملکه، به زنبورداران این امکان را می‌دهد که به‌طور دقیق ملکه‌های مورد نظر را انتخاب و از کندوهای دیگر جدا کرده و در شرایط بهینه‌تری قرار دهند.

ایزولاتور تک قابی

این وسیله از یک قاب کندو به‌عنوان یک محل مستقل برای حبس و نگهداری ملکه استفاده می‌کند. ایزولاتور تک قابی با طراحی خاص خود به زنبورداران امکان می‌دهد تا ملکه را در شرایط کنترل شده‌ای قرار داده و به‌طور دقیق به پژوهش‌ها و فرآیند تولید ژل رویال مشغول شوند. با استفاده از ایزولاتور ملکه تک‌قابی، می‌توان به‌طور مؤثر از ویژگی‌های ملکه‌ها بهره‌مند شده و کنترل بهتری بر روی کل فرآیند داشت.

ست فنجانک

این ست شامل فنجانک و پایه آن است که به زنبورداران این امکان را می‌دهد تا به‌صورت مؤثر و کنترل‌شده‌تری ملکه را پرورش دهند. فنجانک با طراحی خاص خود لارو ملکه را در شرایط بهداشتی و دموی مناسب نگه می‌دارد. پایه نیز برای ثابت نگه‌داشتن فنجانک در کندو به‌کاررفته و به زنبورداران کمک می‌کند تا فرآیند پرورش ملکه را با دقت بیشتری انجام دهند.

محافظ شاهخون

محافظ شاخون یک وسیله حیاتی در فرآیند پرورش و تولید ژل رویال است که به‌منظور حفاظت از شاخون در زمان پرورش ملکه زنبور مورد استفاده قرار می‌گیرد. این وسیله با طراحی مناسب و جلوگیری از ورود زنبورهای دیگر به منطقه پرورش، از اختلال در فرآیند توسعه و رشد ملکه جلوگیری می‌کند. محافظ شاخون تضمین می‌کند که شرایط بهداشتی موردنیاز برای رشد سالم ملکه حفظ شده و تداخلات غیرقابل‌قبول در این فرآیند کاهش یابد.

ظرف ذخیره بعد از تولید ژل رویال

ظروف ذخیره ژل رویال، وسایل حیاتی در فرآیند تولید و نگهداری این محصول با ارزش هستند. این ظروف دارای بدنه دوجداره‌ای بوده که به‌عنوان یک پوشش بهداشتی و ایمن برای ژل رویال عمل می‌کنند. طراحی دوجداره این ظروف ازنظر بهداشتی بسیار مؤثر است و امکان حفظ کیفیت و خواص ژل رویال را افزایش می‌دهد. بدنه دوجداره این ظروف باعث جلوگیری از نفوذ نور، هوا و عوامل محیطی مخرب به داخل ظرف می‌شود که این امر به حفظ کیفیت ژل رویال کمک می‌کند.

بهترین زمان تولید ژل رویال

مناسب‌ترین زمان تولید این ماده در ایران بستگی به منطقه جغرافیایی دارد. معمولاً اوایل زمستان تا اردیبهشت‌ماه بهترین زمان برای انجام این فرایند است. در این دوره، شرایط آب و هوایی و گلدهی گیاهان برای تغذیه زنبورها و تولید ژل رویال، مهیا می‌شود. البته باید در نظر داشت که در مناطق سردسیر، بهترین زمان برای این کار، از فروردین تا خرداد است. همچنین، زنبوردارانی که به‌صورت خاص به تولید ژل مشغول هستند، می‌توانند با کوچ کلنی‌ها همراه با گلدهی گیاهان و تغذیه تکمیلی با کیک گرده، امکان تولید را تا 7 ماه از سال فراهم کنند. این روش‌ها به آن‌ها امکان می‌دهند تا در طول سال، به‌صورت پایدار و مؤثر در فرآیند تولید این ماده فعال باشند.

نکات کلیدی در تولید ژل رویال

برای بهبود روند تولید ژل رویال و پرورش ملکه زنبور، زنبورداران باید به چند نکته مهم توجه کنند تا نتیجه‌ی کار آن‌ها بهینه و قابل‌قبول باشد. این عوامل عبارت‌اند از:

• استفاده از وسایل استاندارد: به کار بردن تجهیزات استاندارد و باکیفیت در فرآیند پرورش و استخراج ژل رویال مرغوب، امری ضروری است.
• اطلاعات و تجربه: زنبورداران باید اطلاعات کافی در زمینه تولید ژل رویال و پرورش ملکه زنبور داشته و یا از تجربیات زنبورداران ماهر و کارشناسان خبره بهره‌مند شوند.
• شرایط محیطی: مراقبت از زنبورها در شرایط آب و هوایی مناسب و فراهم کردن تغذیه از طریق عسل، شهد گل و گرده، تأثیر مستقیمی در کیفیت ژل دارد.
• شرایط کندو: انتخاب نژاد مناسب برای منطقه و شرایط محیطی می‌تواند تأثیر بسزایی در بهبود تولید ژل داشته باشد. همچنین حفظ تعداد مناسب و متوازن از زنبورها در کلونی به افزایش تولید ژل رویال کمک می‌کند.

فواید تولید ژل رویال برای بدن انسان

پس از آشنایی با مراحل تولید ژل و جزئیات مهم این فرآورده زنبوری، بهتر است به خصوصیات و خواص این ماده ارزشمند برای سلامتی بدن انسان نیز اشاره کنیم.

مفید برای پوست و جلوگیری از پیشرفت سرطان

ژل سلطنتی رویال به‌عنوان یک منبع غنی از ویتامین‌های  A، C، D و E شناخته می‌شود که در ترکیبات خود حاوی مقادیر زیادی کلاژن، تیامین و لسیتین است. این ماده به جوان‌سازی پوست کمک کرده و تأثیرات شگفت‌انگیزی در از بین بردن چربی‌ها دارند. به‌علاوه، وجود کلاژن فراوان در این ژل نه‌تنها از پیری پوست جلوگیری می‌کند بلکه می‌تواند در تخلیص از التهابات پوستی نیز تأثیرگذار باشد. یکی دیگر از بهترین خصوصیات ژل رویال، این است که به دلیل داشتن HAD10 در ترکیبات خود، می‌تواند از رشد تومورهای سرطانی جلوگیری کند. این ویژگی منحصربه‌فرد باعث می‌شود ژل سلطنتی یک راهکار مطلوب برای پیشگیری از رشد تورم‌ها و سرطان پستان نیز باشد. تولید ژل رویال و مصرف صحیح آن، مانع خون‌رسانی به سلول‌ها و تومورهای سرطانی شده و از طریق این مکانیزم، می‌تواند به حذف و از بین بردن آن‌ها کمک نماید.

مواد غذایی غنی

ژل رویال، با موادی چون پروتئین، کربوهیدرات و اسیدهای چرب، منبعی غنی از مواد مغذی است. به دلیل داشتن گروه پروتئین‌ها و اسیدهای چرب تأثیر اصلی این ژل در تقویت بدن بوده و باعث ارتقاء سطح سلامت و بهبود عملکرد بدن می‌شوند. این ماده حاوی گروهی از پروتئین‌های MRJP (شامل 9 پروتئین)، دو اسید چرب مهم که شامل اسید ترانس-۱۰-هیدروکسی-۲-دکنوئیک و اسید ۱۰-هیدروکسی دکانوئیک هستند. همچنین، ویتامین‌های گروه B ازجمله تیامین (B1)، ریبوفلاوین (B2)، نیاسین (B3)، اسید پانتوتنیک (B5)، پیریدوکسین (B6)، بیوتین (B7)، اینوزینول (B8) و اسیدفولیک (B9) نیز در این ژل یافت می‌شوند. علاوه بر این، این ژل محتوی برخی از مواد معدنی ارزشمند و کمیاب نیز است. در تحقیقاتی که در موارد حیوانی و انسانی انجام شده‌ است، ژل رویال توانایی کاهش میزان کلسترول‌های بد را نیز دارد. مطالعات بر روی خرگوش‌ها نشان می‌دهد که مصرف ژل رویال می‌تواند کلسترول‌های بد را به نسبت ۲۸ درصد کاهش دهد. این تأثیر با افت حدود ۱۱ درصد از میزان کلسترول بد با مصرف حدود ۳ گرم ژل رویال، بر روی انسان نیز مشاهده شده است.

درمان ناباروری و دیابت

ناباروری یکی از مسائل گسترده‌ای است که باعث شده راهکارهای مختلفی جهت حل این مشکل پیشنهاد شود. ژل رویال به‌عنوان یک راه‌حل طبیعی بدون استفاده از مواد شیمیایی در درمان ناباروری مورد استفاده قرار می‌گیرد. این ژل به‌عنوان یک ماده مشابه به هورمون استروژن عمل کرده و می‌تواند در درمان ناباروری تأثیرگذار باشد. رشد و تکامل فولیکول‌های تخمدان و افزایش هورمون‌های موجود در این قسمت از دستگاه تناسلی، باعث ارتقاء باروری می‌شود. دیابت به‌عنوان یکی از بیماری‌های شایع جهانی با عوارض مختلفی همراه است که روند زندگی روزمره فرد را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این ماده به‌عنوان یک راهکار درمانی طبیعی برای دیابت مورد استفاده قرار می‌گیرد. رویال به خاطر ویژگی‌هایی مشابه با انسولین، قادر به تنظیم سطح گلوکز در بدن بوده و در درمان دیابت نوع ۲ مؤثر است. همچنین، استفاده از ژل سلطنتی می‌تواند به بهبود زخم‌ها و التهابات پوستی که از عوارض جانبی دیابت ناشی می‌شوند، کمک کرده و تأثیر مثبتی روی آن‌ها داشته باشد.

مناسب برای گردش خون و درمان آلزامیر

پروتئین‌های موجود در ژل رویال وارد بدن انسان شده و به‌طور قابل‌توجهی میزان کلسترول خون را کاهش می‌دهند. این ویژگی می‌تواند در درمان بیماری‌های قلبی و عروقی، ازجمله فشارخون بالا، تأثیرگذار باشد. با کاهش سطح کلسترول خون، سلامت رگ‌ها و گردش خون در مغز بهبود یافته و احتمال ابتلا به بیماری‌های مختلف و حتی سکته را کاهش می‌دهد. علاوه بر این، از آنجائیکه، با گذر از زمان، مشکلات و بیماری‌های متعدد در بدن انسان ظاهر می‌شود و پیشگیری از آن‌ها از اهمیت بسزایی برخوردار است. بین این مشکلات، آلزایمر و از دست دادن حافظه، به‌خصوص حافظه بلندمدت، به‌عنوان یکی از مشکلات بزرگ برای افراد سالمند محسوب می‌شود. تقویت حافظه و حفظ سلامت مغز می‌تواند به‌طور قابل‌توجهی از این مشکلات پیشگیری کند. استفاده از ژل رویال به‌عنوان یک راهکار طبیعی و مؤثر می‌تواند در بهبود و تقویت حافظه کوتاه‌مدت تأثیرگذار بوده و از احتمال بروز آلزایمر در افراد جلوگیری کند.

کم کردن عوارض شیمی‌درمانی و بهبود زخم

روش‌های شیمی‌درمانی برای درمان بیماری سرطان علاوه بر اثرات مثبت، فرآیند دشوار و آزاردهنده‌ای برای بیماران ایجاد می‌کنند. ازجمله مشکلات این درمان‌ها می‌توان به نارسایی‌های قلبی، التهابات در انحرافات مختلف و مشکلات گوارشی شدید اشاره کرد. آزمایش‌ها نشان می‌دهد که ژل رویال می‌تواند روند وقوع این عوارض را کنترل کند. هرچند، هنوز درباره خواص ضد سرطانی آن، اطلاعات کاملی موجود نیست و نیاز به تحقیقات بیشتر دارد. همچنین ژل رویال را می‌توان به دو صورت خوراکی و موضعی مصرف کرد. تحقیقات نشان می‌دهد که این ماده در تولید پروتئین‌های مرتبط با ترمیم بافت نقش مؤثری داشته و می‌تواند به بهبود زخم‌های پوستی کمک کند. مطالعات روی حیوانات و برخی بررسی‌های آزمایشگاهی بر روی انسان‌ها، تأثیر این ماده را تأیید کرده‌اند. بااین‌حال، در خصوص زخم‌های پای بیماران دیابتی، نتایج مشخصی از مصرف ژل رویال به دست نیامده و کمترین تأثیر آن، تمیز نگه‌داشتن و جلوگیری از عفونت بر سطح زخم است.

بهبود علائم یائسگی و افزایش سیستم ایمنی

بانوان در دوران یائسگی با چالش‌های گوناگون جسمی و روانی ازجمله دردهای ناحیه کمر یا عضلات دیگر، کاهش حافظه، افزایش اضطراب و افسردگی مواجه می‌شوند. مطالعات نشان داده‌اند که مصرف روزانه ۸۰۰ میلی‌گرم ژل رویال توانسته است بر برخی از این عوارض تأثیرگذار باشد و به بانوان در این دوره از زندگی کمک کند. تحقیقات انجام‌شده بر روی حیوانات نشان می‌دهد که پروتئین‌ها و اسیدهای چرب موجود در ژل رویال می‌توانند فعالیت‌های ضد باکتری و ضدعفونی را در بدن افزایش دهند. این خصوصیات ممکن است منجر به تقویت سیستم ایمنی بدن انسان شود، اما برای اطمینان کامل نیاز به تحقیقات خاص انسانی وجود دارد.

نحوه تشخیص ژل رویال اصل از تقلبی

تشخیص ژل رویال اصل از تقلبی موضوعی حیاتی است که نیازمند آگاهی به خصوصیات و ویژگی‌های این ماده است. برخی افراد به دلایل مختلف قادر به تولید ژل رویال نیستند، بنابراین افرادی که قصد خرید این محصول را دارند، باید با مشخصه‌های آن آشنا باشند. ازنظر بو، ژل رویال باید تند و سوزناک بوده و دارای طعم ترشی با شیرینی ملایم باشد. ساختار طبیعی این ماده شبیه به ژل و چسبنده است؛ اما اگر آن را درون فریزر قرار دهید، یخ زده شده و خشک‌تر به نظر می‌رسد. در اکثر موارد، ژل رویال اصل به رنگ سفید مات ژلاتینی یا زرد کم‌رنگ خواهد بود که این ویژگی می‌تواند به‌عنوان یک نشانه از اصالت این ماده غذایی باشد. رنگ تیره‌تر نشانگر طولانی بودن مدت‌زمان تولید و بی‌کیفیت بودن آن است. یکی از آزمایش‌های ساده برای تشخیص اصالت ژل رویال، قرار دادن آن در دهان است. ژل اصل به‌مرورزمان در دهان حل می‌شود و بدون اینکه اثری از آن در دهان باقی بماند. همچنین، عسل موجود در ژل رویال اصل، به‌طور کامل حل می‌گردد. با توجه به اینکه این ماده حاوی مقدار زیادی از مواد مغذی ارزشمند مانند ویتامین E و سایر ویتامین‌ها است، استفاده از آن بر روی زخم‌ها یا بخش‌های آسیب‌دیده از پوست می‌تواند منجر به نرم‌تر و صاف‌تر شدن آن ناحیه گردد. درصورتی‌که ژل رویال تقلبی باشد، اثر مثبت مشاهده نخواهد شد، زیرا این نسخه‌ها معمولاً مصنوعی و باکیفیت پایین‌تری تولید می‌شوند. با آشنایی با این ویژگی‌ها و خصوصیات ژل رویال اصل، می‌توانید با اطمینان این محصول را انتخاب کرده و خرید نمایید.

قیمت ژل رویال

قیمت ژل رویال به عوامل متعددی بستگی دارد. قبل از شیوع کرونا، این ماده غذایی ارزشمند به‌ندرت توسط عموم مردم شناخته می‌شد؛ اما با ظهور ویروس کرونا، پژوهشگران و پزشکان آن را به‌عنوان یک ماده مفید برای پیشگیری و درمان این ویروس معرفی کردند. افزایش تقاضا برای ژل باعث بیشتر شدن قیمت این ماده و در نهایت منجر به کاهش این محصول در بازار گردید. از سوی دیگر، با افزایش ژل رویال توسط زنبورداران جهان، تعادل نسبی میان عرضه و تقاضا برقرار شد، اما این تعادل به‌تنهایی قیمت را کاهش نداد. همچنین، سرمایه‌گذاری برای تولید ژل رویال در ایران و سایر نقاط جهان نیز قادر به تنظیم قیمت نشد. پس از پایان شیوع کرونا، قیمت ژل رویال متعادل گشت و این ماده ارزشمند در موقعیتی قرار گرفت که همگان بتوانند از خواص آن بهره‌مند شوند. در حال حاضر، قیمت ژل رویال 10 گرمی تقریباً کمی بیشتر از نیم کیلو عسل مرغوب است. مهم‌ترین عامل دیگری که بر قیمت ژل رویال تأثیر می‌گذارد، کشور تولید کننده است. همواره قیمت این ماده ایرانی بالاتر از مشابه خارجی آن بوده و این به دلیل کیفیت بالای نوع ایرانی این ماده ارزشمند است. در نظر داشته باشید که برای تهیه ژل رویال، همیشه توصیه می‌شود به فروشگاه‌های معتبر مراجعه کنید.

خرید از مراکز معتبر

امروزه بسیاری از افراد در سراسر کشور به شغل زنبورداری روی آورده و از آن به‌عنوان حرفه اصلی خود استفاده می‌کنند. اما در اکثر مناطق دسترسی به تجهیزات و کالاهای مرتبط با زنبورداری بسیار اندک بوده و افراد نمی‌توانند ابزارهای مهم و موردنیاز خود را تأمین نمایند. این امر در برخی موارد حتی منجر به از بین رفتن زحمات چندساله زنبورداران می‌شود. از سوی دیگر، مراجعه مستقیم به فروشگاه‌های عرضه محصولات زنبورداری نیز کاری هزینه‌بردار و زمان‌بر است. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم از فروشگاه‌های اینترنتی معتبر، محصول موردنیاز خود را تهیه نمایید. با خرید از این فروشگاه‌ها، علاوه بر مشاهده هم‌زمان محصولات و مقایسه قیمت‌های آن‌ها، می‌توانید بدون صرف زمان و هزینه‌ی اضافه، کالای موردنظر خود را دریافت کنید. یکی از این مراکز معتبر و شناخته شده فروشگاه زنبور افزار است. این مجموعه معتبر یا سال‌ها تجربه تخصصی در ارائه محصولات زنبورداری، به‌راحتی می‌تواند کلیه نیازهای مرتبط با فعالیت شما را برطرف نماید. کیفیت محصولات و تضمین اصل بودن آن‌ها نیز از اهداف اصلی این شرکت بوده و بر قیمت نهایی کالای عرضه‌شده تأثیری نخواهد گذاشت. با مقایسه قیمت‌ها و تنوع محصولات زنبور افزار با فروشگاه‌های مشابه، می‌توان تشخیص داد که این مجموعه به‌صورت حرفه‌ای و با هدف جلب رضایت خریداران محترم فعالیت می‌کند. ارسال سریع و مشاوره‌های تخصصی قبل از خرید نیز از مزیت‌های تهیه کالاهای زنبورداری از این فروشگاه معتبر است.